ตัวกลางในการบำบัดน้ำทิ้งโรงงานเพื่อใช้ในภาคการเกษตร

ประเภทวัสดุอาหาร กากกาแฟ ดินลูกรัง เบนโทไนท์ ซีโอไลท์ เถ้าลอย เปลือกไข่
ผลิตภัณฑ์ที่ได้จากการวิจัย เม็ดตัวกลางสำหรับบำบัดน้ำทิ้งจากโรงงาน

เนื่องจากการประสบกับภัยแล้งทำให้ภาคเกษตรกรขาดแคลนแหล่งน้ำเพื่อใช้ในการเพาะปลูก กระทรวงอุตสาหกรรมจึงเห็นชอบให้มีการนำน้ำทิ้งจากโรงงานไปใช้ประโยชน์ในพื้นที่เกษตรกรรมเป็นการชั่วคราวในช่วงภัยแล้ง ปี 2563  ซึ่งอนุญาตเฉพาะ 14 ประเภทโรงงาน เช่น โรงงานประกอบกิจการเกี่ยวกับนม โรงงานประกอบกิจการเกี่ยวกับสัตว์น้ำ โรงงานประกอบกิจการเกี่ยวกับน้ำมันจากพืชหรือสัตว์ หรือไขมันจากสัตว์ โรงงานประกอบกิจการเกี่ยวกับผัก พืช ผลไม้ โรงงานประกอบกิจการเกี่ยวกับเมล็ดพืชหรือหัวพืช โรงงานประกอบกิจการเกี่ยวกับอาหารจากแป้ง โรงงานประกอบกิจการเกี่ยวกับน้ำตาล โรงงานประกอบกิจการเกี่ยวกับชา กาแฟ ช๊อกโกแลตหรือขนมหวาน โรงงานประกอบกิจการเกี่ยวกับเครื่องปรุง อย่างไรก็ตาม เกษตรกรยังคงมีความกังวลเรื่องสีและสิ่งตกค้างในน้ำทิ้งหลังการบำบัดแล้ว งานวิจัยนี้ได้พัฒนานวัตกรรมตัวกลางจากวัสดุเหลือใช้ที่เหมาะสมกับการบำบัดน้ำทิ้งจากโรงงานกลุ่มดังกล่าวให้ได้คุณลักษณะตามข้อกำหนดในการนำน้ำทิ้งกลับมาใช้ใหม่ และเหมาะสมกับการใช้กิจกรรมทางการเกษตร ภายใต้หลักการโรงงานไม่ปล่อยน้ำเสีย และตอบสนองความต้องการของผู้ใช้โดยตรง
   นวัตกรรมตัวกลางที่ใช้ในการบำบัดน้ำทิ้ง  ผลิตมาจากส่วนผสมหลัก คือ ดินลูกรัง เบนโทไนท์ ซีโอไลท์ ในอัตราส่วน 60 – 70% และกากกาแฟในอัตราส่วน 20 – 30% นอกจากนี้ยังมีการใช้เถ้าลอยจากโรงงาน และเปลือกไข่ที่เป็นของเหลือใช้ในครัวเรือน เป็นส่วนผสม เปลอกไข่เป็นวัสดุที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมและมีราคาถูกที่สามารถใช้ในการบำบัดมลพิษได้ในการศึกษานี้ โดยนำตัวกลางรูปแบบต่างๆ มาปั้นเป็นเม็ดกลมขนาด 10 และ 30 มิลลิเมตร จากนั้นนำไปอบและเผาในอุณหภูมิที่เหมาะสม เมื่อนำมาใช้บำบัดน้ำทิ้งในโรงงานน้ำตาล โรงงานประกอบกิจการเกี่ยวกับผัก พืชหรือผลไม้ และโรงงานอาหารจากแป้ง พบว่าอัตราการกรอง 0.8 m³/m².d สามารถลดสีของน้ำให้มีค่าความเข้มข้นสีเฉลี่ยเท่ากับ 111 ± 27 ADMI ซึ่งสีที่เกษตรกรชาวไร่อ้อยส่วนใหญ่ยอมรับได้(จากการสอบถาม) คือความเข้มข้นสีในช่วง 74-118 ADMI นอกจากนี้ พบว่าเม็ดตัวกลางสามารถบำบัด TDS และ TKN ได้ดีกว่าเม็ดตัวกลางตามท้องตลาด (Popper)

ภาพ ขนาดต้นแบบและการติดตั้งต้นแบบ

โครงการ การพัฒนานวัตกรรมตัวกลางจากส่วนผสมของกากกาแฟและเศษวัสดุเหลือใช้เพื่อบำบัดน้ำทิ้งจากโรงงานน้ำตาลและกลุ่มโรงงานอุตสาหกรรมที่ให้มีการนำน้ำทิ้งกลับมาใช้ประโยชน์ในกิจกรรมทางการเกษตรภายใต้หลักการโรงงานไม่ปล่อยน้ำเสีย 
Developing advanced adsorptive media from coffee grounds and waste residues for treating the sugar factory and other industrial effluent under the concept of “Zero Liquid Discharge” 

สนับสนุนงานวิจัยโดย สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ ประจำปีงบประมาณ 2564

วิจัยโดย 
ศ.ดร.ธรรมรัตน์ คุตตะเทพ และคณะ
ภาควิชาวิศวกรรมสิ่งแวดล้อมและการจัดการ สถาบันเทคโนโลยีแห่งเอเชีย
58 ม.9 ถนนพหลโยธิน ตำบลคลองหนึ่ง อำเภอคลองหลวง จังหวัดปทุมธานี 
โทรศัพท์ 081-869-6741 E-mail: thamarat@ait.asia